Samen doen, maar hoe?
Hoe betrekken we de bewoners erbij?
Details
School: TU Eindhoven
Onderwijstype: Universitair Onderwijs
Periode: 2024-2025
In de wijk Vreeswijk in Nieuwegein is het initiatief WarmVreeswijk begonnen. Het doel is om de hele wijk op een duurzame manier van het aardgas af te halen. Hiervoor is de medewerking van bewoners heel belangrijk. Dit roept vragen op, zoals: Wanneer zijn bewoners genoeg betrokken? Hoe organiseer je dat op een goede manier? En hoe ga je om met mensen die het moeilijk vinden of ertegen zijn?
Om dit te onderzoeken, is gekeken naar wat onderzoekers zeggen over burgerparticipatie en hoe inwoners kunnen meedenken en meebeslissen. Daarnaast is bekeken welke Europese en Nederlandse regels en wetten er zijn die WarmVreeswijk kunnen helpen.
Uit het onderzoek blijkt dat goede deelname van bewoners vooral vraagt om duidelijkheid, openheid en vroeg beginnen met het gesprek. Zo groeit het vertrouwen en wordt het idee sneller geaccepteerd. Ook zijn er regels en kansen die het project makkelijker kunnen maken, bijvoorbeeld beleid dat lokale energie-initiatieven steunt of voorschriften die zeggen dat bewoners moeten worden geraadpleegd.
Op basis hiervan geeft het verslag tips en adviezen voor WarmVreeswijk. Door te leren van voorbeelden en gebruik te maken van de bestaande regels, maakt de wijk meer kans op een soepele overstap naar duurzame manieren van verwarmen.
Adviezen
De staigaire gaf WarmVreeswijk de volgende adviezen mee:
Gebruik van de Klantreis (TNO)
- Helpt bij het effectief vergroten van draagvlak in de wijk.
- Eerste stap: bewustwording creëren bij bewoners.
- Communicatie & bewustwording
- WarmVreeswijk communiceert al vanaf het begin met de bewoners.
- Nu het project dichterbij komt → duidelijke info nodig over techniek en kosten.
- Informatie moet transparant zijn, maar niet te technisch.
- Bewoners moeten vragen kunnen stellen.
- Betrekken van bewoners
- Benadruk: "samen maken we het project tot een succes."
- Spreek bewoners aan op trots voor hun wijk.
- Gebruik sterke gemeenschapszin → sleutelfiguren (bijv. vrijwilligers Museumwerf, wijkplatform) als ambassadeurs.
- Organiseer activiteiten waar informatie wordt gedeeld en bewoners in gesprek kunnen.
- Keuze voor duurzame oplossing
- WarmVreeswijk stelt één alternatief voor: ZLT-warmtenet.
- Mogelijke installaties: individuele of collectieve water-water warmtepomp.
- Bewoners kunnen geen eigen alternatief kiezen → daarom extra belangrijke transparante uitleg nodig.
- Financiën en draagvlak
- Na positief besluit gemeente en voldoende draagvlak → bewoners moeten weten wat de impact op hun persoonlijke situatie is.
- Vooral duidelijkheid over kosten en financiële zekerheid is belangrijk.
- Onderzoek naar subsidies en leningen nodig om een concreet kostenplaatje per woning te maken.
- Als het plan betaalbaar en transparant gepresenteerd wordt → weinig financiële weerstand.
- Omgaan met mogelijk verzet
- Sommige bewoners kunnen alsnog afhaken (bijv. door verhuizing of nieuwe cv-ketel).
- Belangrijk: in gesprek blijven en samen een passende planning maken.